Proëzie Marco Termes
Elke laatste zaterdag van de maand even na 16.00 uur brengt dichter en schrijver Marco Termes proëzie in het radioprogramma 'Zandvoort op zaterdag'.
Gemist? Alle proëzie-stukken van Marco lees en luister je hier terug.
7. Zwerver 26-08-2023
Zwerver
In een stad. Smalle, oude huizen, glazen kantoren, hoge daken, lange schaduwen.
Met sommige steden heb ik wel wat. Al is het maar om opgelucht terug te mogen
keren naar de schijnbare eindeloosheid van strand, duinen en zee. Op gesprek
geweest bij een uitgever. Een mens krijgt soms heel wat te verstouwen. Het eerste
wat ik deed toen ik buiten op de stoep stond was diep ademhalen en uitblazen.
Richting Centraal station stuitte ik op een lieflijk stadspark. Zonnestralen gingen als
heldere, rechte beken door het duistere lover van bomen. Wat kronkelende paadjes,
gras, spelende kinderen, een aanlokkelijk bankje om een en ander te overdenken.
Een trein later, geen probleem. Daar zat ik. Een haveloze man kwam aangesjokt. Hij
zette volle plastic zakken neer op de grond. ‘Is er plek voor twee?’ Ik knikte. Hij nam
naast mij op de bank plaats. We zwegen. Minuten verstreken. Toen ik opstond zei
hij: ‘Dag. Bedankt.’ En dat terwijl ik hem niks had gegeven dan wat ruimte. Wat
leegte om te delen.
Marco Termes
6. Aardig 29-07-2023
Aardig
Als je aardig bent, glimlach je als je andermans grut ziet. Je houdt van kinderen. Ik heb ze helaas zelf niet. Neem mijn exen. Niet een wilde deze aardige man als vader
voor hun leg. Liever geld, zekerheid en eindigen met een saaie, kille zak. Als je
aardig bent, verslijt men je voor gek. In elk gesprek leg je het af, omdat jij nadenkt
over wat men zegt. Vlotte kletsers herkauwen en braken braaf hun lesjes. Je
relativerende argumenten blijven ongezegd. Altijd ben je net te laat. Behalve op
afspraken. Dan ben je op tijd. Aardige mensen wachten heel hun leven op egoïsten.
Thuis dans je alleen of met je overleden moeder. Je zingt terwijl er niemand is. Als je
ziek bent, praat je jezelf beter. Je maakt bibberend kippenbouillon. Werk: af en toe
een waterig compliment: ‘Niet onaardig, Termes.’ Tijdens het wandelen praat je in de
leegte. ‘Kijk eens, hoe prachtig.’ Je moedigt jezelf aan: ‘Niet zeuren, vriend!’ Aardige
mensen willen nog weleens streng zijn voor zichzelf. Straf. Soms terecht. Soms
onverdiend. Je bent aardig op weg naar het gesticht of je graf.
Marco Termes
5. Een zwaar licht, liefdesgedicht 24-06-2023
Een zwaar licht, liefdesgedicht
Afgemeten aan de esthetische normen van onze tijd waren ze monsters om te zien.
Vet als gestolde witte lava achter een dam van uitgerekte mensenhuid. Zij had
roodgeverfd piekerig haar. Hij had een rug vervormd door scoliose, die evenwel
prachtig in balans hing met een uitgezakte buik. Zijn grote hoofd niet in verhouding
tot zijn smalle schouders. Zo liepen zij naast elkaar over de Burgemeester
Engelbertstraat over het trottoir. Gestulpte, anachronistische sauriërs in slow motion,
waggelend op zoek naar grazige weiden in supermarkt Dirk van de Broek. Wellicht
traag - maar zo snel zij konden - op de vlucht voor een enorm, prehistorisch
carnivoor. Hun handen zaten palm aan palm geklonken. Ze schommelden - vingers
innig, in korte eeuwigheid verstrengeld - contraritmisch mee op hun gang,
vastgenageld aan hun machtige, zware armen als dikke tuikabels van een hangbrug
over de kloof tussen man en vrouw, waar over ze elkaar naar wens konden bereiken.
Hun zinnen zweefden als vlinders op thermiek boven hun hoofden. Liefdedronken
fladderend in ongedurige afwachting om elkaar te kunnen beminnen op het
zonovergoten bloemenveld, waar later hun kinderen zich op hun gemak konden
volproppen, tot ook zij zouden verpoppen en vervlinderen.
Marco Termes
4. De zee, mijn ziel 27-05-2023
De zee, mijn ziel
Naast auto’s, zijn vrouwen een slechte investering. Een stelling met enige houvast.
Ik heb geen bal verstand van auto’s, ook niet van vrouwen. Vandaar. Er zijn mannen
die veel om auto’s geven en ze daarom eenvoudig kunnen verkopen. Een
tegenstelling met enige houvast. Er zijn er die niets om vrouwen geven. Ze kijken
naar hun tieten. ‘Prima bandjes’, zeggen ze. Sommige mensen geven om niets. Daar
hoor ik niet bij. Ik geef om veel. Zelfs auto’s staan ergens onderop dat lijstje.
Vrouwen bovenaan. Heerlijke wezens. Vaak. Ik had eens al mijn geld geïnvesteerd in
liefde. Olympische zwembaden vol vertrouwen. Zij kwam uit het gedeelte van
Rusland waar eindeloze korenvelden golvend de zee nabootsten. Daar moest ze het mee doen.
Mooi maar dodelijk saai. Een mens wordt zijn landschap. Op een kalme,
warme dag in mei liet ik haar mijn deinende ziel zien. Schepen in de heiige verte.
Daar waar wolken water raken. Het brede strand. Spelende kinderen.
Rennende honden. ‘Ik houd meer van de stad’, zei ze. Dan weet je dat het met jullie nooit wat wordt.
Marco Termes
Marco_Termes_-_De_zee__mijn_ziel.mp3
Foto: Marco Termes
3. Springlevend 29-04-2023
Springlevend
’s Ochtends nevel. Kilte. Smeltende sneeuw in de regen. Korte dagen die lang duren.
Lantaarnpalen bloeien oranje licht in vroege schemer. Ik praat tegen je terwijl je er
niet meer bent. Winter kwam lelijk aan zijn eind. Glanzende takken aan kale bomen.
Zilveren houten bliksemschichten tegen een loodgrijze hemel. Mijn lijf voelt als lange
slaap en mijn geschreven woorden zijn dik als rinse appelstroop. Mijn geest wil nog
wat voelen. Hoop. Soelaas. Iets wat nog moet komen. Niet telkens dat tedere,
bevroren verleden. Een vrouw, misschien. Wat succes. Een boek dat doorbreekt.
Hoewel dat beide grote nadelen heeft. Maar een man kan toch niet altijd
achterstevoren zijn toekomst inlopen? Er komt een punt dat hij zich moet omdraaien.
Stoppen met staan. Hij dient doelgericht een stap voorwaarts te zetten, ook al is het
strand leeg, de boulevard, de straat. Leven. Desnoods doelloos. Weer eens
ontoerekeningsvatbaar verliefd te worden, al is het op de verkeerde. Winter net
achter de rug en de lente die volop is losgebarsten. Springlevend naar de knoppen gaan.
Marco Termes
Springlevend_Marco_Termes_op_ZFM_29-0-4-23.mp3
Cartoon: Hans van Pelt
2. Het verschil tussen .......25-03-2023
Het verschil tussen ruimte en leegte
Iemand die er geen verstand van had, stond voor me op de dorpsbraderie. Paar
biertjes op. Heel wat mans. ‘Je moet eens wat anders schrijven dan over dat wijf dat
je verlaten heeft.’ Niet dat deze man ooit iets van mij had gelezen. Maar dat doet er
bij dorpsgenoten niet toe. Van horen zeggen is voor hen meer dan voldoende. Ik heb
hem gezegd dat ik mijn best zou doen. Ziet u, eigenlijk had hij wel gelijk. Mijn
gedachten, gedichten en boeken zijn gelijmde scherven. Vanochtend lag de wereld
achter het raam er verlaten bij. De zee bewegende eenzaamheid. Ja, een schip in de
verte. Meeuwen. Wolken. Vitrages van regen. Harde wind in vlagen. De golven
woest en wit als lakens na een slapeloze nacht. Gekromde mensen op de boulevard.
Komma’s in de storm. En de ruimte. De mateloze ruimte van hier tot einder. De
eindeloze ruimte die je zocht. Deze ruimte die ik hier heb, die niet genoeg ruimte
voor je was. Ruimte gaat over ruimte. Leegte gaat over jou. Leg dat maar eens uit
aan zo’n man op een dorpsbraderie die naar bier ruikt.
Marco Termes
Marco_Termes_(pro_zie)_-_Het_verschil_tussen_ruimte_en_leegte.mp3
Foto: Marco Termes
1. Vervagende cirkels 25-02-2023
Vervagende cirkels
‘Tijd is de meting van verval.’ Tijdens een wandeling dacht ik aan deze stelling die ik
helaas niet zelf had verzonnen. Misschien ooit gelezen. Wellicht was het een kennis
die me dit had verteld. De mens, de plek en het gesprek vergeten. Behalve tragisch
verlies en diepe liefde, die felle nachtelijke brandstapels in een geheugen
achterlaten, blijft zo weinig. Net als u kijk ik weleens naar drijvende watervogels.
Meeuwen, zwanen, koeten, futen. Het is hartje winter. Mijn adem wordt wasem.
Wat sneeuw op gras en bomen. In mijn jaszak een tissue paraat voor
tegenwindtranen en lekkende neusgaten. Van boven op de brug in een natuurgebied
zie ik de lange, rechte kanalen. Het opgepompte, heldere water stroomt. De
vijver onder mij blijft altijd ijs vrij. Een mandarijneend duikt naar de bodem. De
vloeibare kringen die hij op het oppervlak achterlaat worden groter tot zij volkomen
vervagen, tenslotte nergens aankomen. Mensen die eens centraal stonden in je
leven worden uitdijende, wijde cirkels. Totdat je zelf ook eens gestaag verdwijnt,
volkomen vervaagt; uiteindelijk nergens aankomt.
Marco Termes
Vervagende_Cirkels_Marco_Termes.mp3
Foto: Rob Bossink
